Karanfilli Adam ve Hikayesi ...

Fikirlerine ihanet ederek mi yaşamak? Yoksa ideallerine ve inançlarına bağlı kalarak ölmek mi? Ali İsmail Korkmaz, Ethem Sarısülük fikirleri ve idealleri uğrunda ölmüşlerdir. Ancak onlar, tıpkı yazımda okuyacağınız Nikos gibi yıllar sonra bile şiirlerin içinde, şarkıların içinde ve her yerde hala yaşıyor olacaklar. Bir amaç uğruna hayatlarını verenlere,  başka insanlar yaşamaya devam ettikçe, onlara hayat vermeye devam ederler. Ve daha çok büyüyerek yaşarlar. Bu yazı fikir gözetmeksizin kendi iradeleri dışında yaşam hakları elinden alınmış insanlarımız içindir.

Yıl 1951 ve komşu Yunanistan'da Amerika yanlısı bir hükümet var. Bu hükümet, ikinci dünya savaşında faşizme karşı direniş örgütlerinde aktif olarak çalışmış Nikos Beloyannis 'e bir komplo yaparak haksız yere suçlamış ve askeri mahkemeye çıkarmış. Nikos savunmasında demiş ki;

“Amacı benim kişiliğimdeki barışçıl politikayı yargılamak olan bu mahkemede söyleyeceklerim savunma niteliğini taşımayacaktır. Şüphesiz ki, tutuklanmamızın ve yaratılan bunca kargaşanın altında bazı politik amaçlar yatıyor. Bizler birer pişmanlık dilekçesi imzalamayı kabul etseydik, aklanacak, birden bire ”iyi” Yunanlılar, uysal vatandaşlar olacaktık. Bana rüşvet olarak önemli görevler de teklif edildi… Amacım anlaşma yoluna gitmek ve bir yerlere yükselmek olsaydı, bu amaca ulaşmak için sizin yardımınıza ihtiyacım olmazdı. Önemli bir yere çıkmak için tüm olanaklar vardı elimde. Çünkü ben ; Devrimcinin zor ve tehlikeli yolculuklar içindeki hayatını tercih ettim. Yaşamım, bağımsızlık ve özgürlük savaşımla sıkı sıkıya bağlıdır. Tehlikelerle karşı karşıya kaldığımda, izlemem gereken yolu hiç önceden düşünmedim. Fikirlerime ihanet ederek yaşamak mı? Yoksa ideallerime ve inançlarıma bağlı kalarak ölmek mi? Her zaman ikinciyi yeğledim. Ve bugün bu kararımdan dönebileceğimi sanmıyorum.”

Bu savunma sonucunda;

Nikos Beloyannis 1952 yılı 30 Mart tarihinde ve sadece 37 yaşında iken askeri mahkemenin kararıyla ölüme mahkum edilir ve kurşuna dizilerek öldürülür. Mahkeme sırasında göğsüne bir karanfil takmış olan Beloyannis’in iftira ve haksızlığa kurban gidişi bütün dünyada tepkilere yol açar. Ve Ressam Pablo Picasso Beloyannis’e Karanfilli Adam adlı tabloyu yapar.

Nazım Hikmet’te önce Moskova radyosunda Beloyannis’in kurtulması için bir konuşma yapar. Ve daha sonra da ünlü Karanfilli Adam şiirini yazar:

Karanfilli Adam

Seher karanlığında,

Projektörlerin ışığında,

Kurşuna dizilen beyaz karanfilli adamın

Fotoğrafı

Duruyor üstünde masamın.

Sağ eli

Tutuyor karanfili

Bir ışık parçası gibi Yunan denizinden.

Karanfilli adam

Ağır kara kaşlarının altından

Bakıyor cesur çocuk gözleriyle,

Hilesiz bakıyor.

Türküler ancak böylesine hilesizdir

Ve ancak komünistler

And içer böylesine hilesiz.

Dişleri bembeyaz:

Gülüyor Beloyannis.

Ve elindeki karanfil,

Bu yiğit,

Bu rezil

Günlerde

Söylediği sözlerden biri gibi insanlara...

Nazım'ın bahsettiği bu fotoğraf Mahkemede sırasında çekilen fotoğraf, emin olmamakla birlikte tabloda bu fotoğraftan yapılmış olabilir.

İdam kararından sonra. Henüz idam yapılmamışken,  " Her şafak vakti kalbim Yunanistan’da kurşuna diziliyor’ diyen Nazım Hikmet,  protesto için bir mektup gönderir. Yunanlı komünistler Nazım'ı öyle severler ki, romanlarında ve şiirlerinde ondan ve dayanışmasından bahsederler.

Ve yine ünlü şair Yannis Ritsos’un Nazım Hikmet için yazdığı "Bir Ad Müzik Ve Evrene Dönüşünce" adlı şiirin son dizeleri şu şekildedir;

“Nazım

Sen bizi öyle çok sevdin

Biz seni öyle çok sevdik ki

Küçük adınla çağırır herkes seni

Herkes sen der sana

Fransa’da Rusya’da Yunanistan’da

Aragon’da Nazım

Neruda’da Nazım

Ben de Nazım

Özgürlük ki adlarından biridir senin

O senin en güzel adın

Selam Nazım.”